قلعه یدیکوله استانبول

استانبول یکی از محبوب ترین شهرهای ترکیه نزد گردشگران است. این شهر به سبب موقعیت جغرافیایی خاص خود بارها میزبان میهمانان ناخوانده بوده و جزو فتوحات و اقامتگاه فرمانروایان مختلف به شمار می آمد؛ همین امر سبب شد تا میراثی غنی از گذشتگان برای آیندگان به یادگار بماند. امروز قصد داریم تا به معرفی مخوف ترین بنا در این شهر بپردازیم و پرده از راز آن برداریم. اگر قصد سفر به استانبول و خرید تور استانبول را دارید پیشنهاد می کنیم که تا انتها با فاینداتور همراه شوید.

قلعه یدیکوله در استانبول

قلعه یدیکوله که امروز با نام موزه سیاه چال های یدیکوله Yedikule Dungeons Museum شناخته می شود یک نقطه مشترک میان تاریخ عثمانیان و بیزانسیان به شمار می آید. این قلعه یک بنای تاریخی در محله یدیکوله فاتح در بخش اروپایی استانبول در نزدیکی ساحل دریای مرمره است.

قلعه یدیکوله در دوره امپراتوری بیزانس

دروازه طلایی که دروازه تشریفاتی اصلی برای امپراتورانی بود که پیروزمندانه به شهر بازگشتند در دوره روم شرقی پورتا اورئا و در دوره عثمانی دروازه یدیکوله نامیده می شد. جاده ای که استانبول را به رم متصل می کرد از این دروازه شروع می شد و پس از عبور از دروازه به خیابان اصلی شهر وصل می شد. این خط مهم بین شهری به میدانی به نام آگوستیون با نام فعلی میدان سلطان احمد در مقابل ایاصوفیه ختم می شود.
قلعه یدیکوله (یک قلعه کوچک با 4 برج) در دوره امپراتوری روم شرقی در هپتاپیرگیون (منطقه یدیکوله) به دستور تئودوسیوس دوم همراه با دیوارهای شهر ساخته شد و بعدها دروازه های باشکوهی که معروف ترین آن ها دروازه طلایی طاق پیروزی است به آن اضافه شد. پس از قلعه یدیکوله، امپراتور برای تقویت دفاع از سمت ساحلی شهر، استحکاماتی را ساخته بود. رمز و راز موجود در یدیکوله و افسانه های مربوط به آن که داستان هایی اغراق آمیز است باعث شد تا این قلعه معروف شود چرا که در دوره بیزانسیان به عنوان برج اعدام و زندان استفاده می شد. یکی از جالب ترین افسانه های نقل شده درباره یدیکوله این بود که امپراتور امانوئل دستور داد تا تمامی دیوارها و ستون های کاخ ساحلی با طلا و نقره پوشانده شوند و با مروارید و سنگ های قیمتی تزئین گردند؛ تمام اتاق های داخلی کاخ از طلا ساخته بود و دیوارهای آن با جواهرات پوشانده شده بود تا جایی که نیازی به روشن کردن چراغ در این اتاق حتی در شب نبود چرا که به دلیل وجود جواهرات روشن بود. با وجود اینکه اثری از کاخ ساحلی نمی توان یافت اما گنج های آن باعث شده تا جای خود را در صفحه اسرارآمیز تاریخ باز کند.

قلعه یدیکوله در دوره سلطنت عثمانی ها

پس از فتح استانبول توسط محمد فاتح در سال 1453 کار بازسازی در پایتخت آغاز شد؛ دروازه‌ها و برج‌ها با دیوار محصور شد و ساختمان به شکل یک قلعه درآمد و مساجدی مانند مسجد فاتح در حیاط قلعه یدیکوله ساخته شد. در سال 1458 به سفارش سلطان محمد دوم عثمانی سه برج دیگر به این سازه اضافه و تبدیل به هفت برج شد. به قلعه دیوارهایی را اضافه کرد، برج ها را به هم متصل کرد و در اینجا پادگانی تشکیل داد. این قلعه که تا سال 1831 به عنوان یک سیاه چال سلطنتی مهیب نیز شناخته می شد برای نگهداری اسناد و اموال ارزشمند دولتی و استفاده از آن به عنوان زندان (سیاه چال) برای زندانیان سیاسی؛ زندانیانی که قربانی دسیسه ها و دعواهای داخلی و مخالفان سیاسی دربار امپراتوری بودند و سفرای کشورهایی که امپراتوری عثمانی در استانبول با آنها جنگیدند (مانند به اسارت گرفتن آلکسی میخائیلوویچ اوبرسکوف؛ سفیر روسیه و تمامی کارکنان سفارت روسیه که نشان دهنده اعلان جنگ عثمانی علیه روسیه بود) ساخته شد. یکی از معروف‌ترین زندانیان قلعه عثمان دوم بود؛ هنگامی که از سلطنت خلع شد در سال 1622 در داخل قلعه کشته شد. بعدها در زمان سلطنت محمود دوم کاربری خود را به عنوان زندان از دست داد. در این دوره اروپاییان علاقمند به جمع آوری آثار باستانی و مومیایی ها شدند و به دلیل وجود این گونه آثار در سرزمین عثمانی به استانبول آمدند؛ در این میان یک مومیایی طلسم شده مهر و موم شده به سیاه‌چال یدیکوله منتقل شد. در سال 1831 شیرهای کاخ توپکاپی به قلعه آورده شدند و در زمان سلطنت سلطان عبدالمجد این مکان به عنوان باغ وحش مورد استفاده قرار گرفت و در سال های 1871 تا 1875 به عنوان خانه هنر دختران فعالیت می کرد. این بنا امروز به عنوان موزه فعالیت می کند و یک تئاتر روباز برای جشنواره های فرهنگی استفاده می شود.

گاهشماری قلعه یدیکوله استانبول

کاربری قلعه یدیکوله را با هم در سال های یاد شده بررسی می کنیم.
قرن پنجم- دروازه طلایی (دروازه تشریفاتی اصلی برای ورود امپراتوران بیزانسی در جریان راهپیمایی پیروزی به شهر است) که بخشی از دیوارهای زمینی استانبول است ساخته شد.
868- تبدیل به زندان شد.
قرن 14- به دلیل درگیری های داخلی، قلعه ای داخلی در اطراف دروازه طلایی ساخته شد.
1458-1789- خزانه عثمانی شد.
1430-1800- زندان دولتی شد.
1851- باغ وحش شد.
1871-1875- خانه هنر دختران شد.
1895- به عنوان موزه به روی بازدیدکنندگان باز شد و به اداره کل موزه ها اختصاص یافت.
1968- از این تاریخ تابع اداره موزه استانبول هیسارلار شد.
2020 - شهرداری فاتح با تایید کمیته حفاظت و کمیته علمی، عملیات مرمت قلعه یدیکوله را آغاز کرد.
2021 - تورهای گردشگری رایگان در قلعه در حال بازسازی آغاز شد.

برج های قلعه یدیکوله استانبول

این برج ها با دیوارهای استحکاماتی به ضخامت 5 متر، سنگرهای مثلثی یا نیم گرد به یکدیگر متصل می شوند. 4 برج این بنای تاریخی توسط امپراتور بیزانس در سال 413 و سه برج توپ، کتیبه ها و سلطان احمد سوم توسط فاتح سلطان محمد اضافه شد و با تکمیل برج ها در سال 1457 یدیکوله به معنای هفت برج نام گرفت؛ همچنین قلعه با دیوارهای ساختمانی بین برج ها به هم متصل شد و خزانه امپراتوری به اینجا منتقل شد.

برج عثمان جوان

به یاد یکی از جوانترین سلاطین تاریخ عثمانی؛ عثمان دوم که در آن به قتل رسید با این نام شناخته شد.

برج اسلحه سازی

از آنجایی که به عنوان انبار مهمات استفاده می شد این نام را گرفت. یکی از سیاه چال هایی بود که جنایتکاران دولتی در آن زندانی بودند

برج احمد یا برج پاستوراما

این برج در اثر زلزله سال 1766ویران شده اما با این وجود نام خود را از سلطان احمد سوم که در ساخت و تعمیر آن سهم داشته، وام گرفت. این سنگر بیزانسی معروف به برج پاستوراما که در اصل در شمال برج ها در کنار ستون های دروازه طلایی بود، در سال 1724 به صورت هشت ضلعی بازسازی شد. در سطح بیرونی برج که رو به خیابان است می توان روی یک صفحه مرمر نوشته «ماشاءالله تعالی» را دید.

برج گنج یا برج میلن

این برج در شمال شرقی قلعه محل نگهداری غنایم و گنجینه های دولتی بود و در قرن شانزدهم در زمان سلطان مراد، گنج به بخش داخلی کاخ توپکاپی منتقل شد.

برج سیاه چال یا برج کتیبه ها

از این برج منشوری شکل که با نام برج کتیبه ها (وجه تسمیه: کتیبه هایی که توسط زندانیان اروپایی بر روی دیوارهای ساختمان نوشته شده است) نیز شناخته می شود برای سیاه چال استفاده می شد. چاه معروف سرپانتین در داخل این برج قرار دارد. گفته شده که تعدادی از زندانیان در این چاه اعدام شدند و تونلی که در انتهای چاه به سمت دریای مرمره بوده سرهای زندانیان را به دریای مرمره انداخت.

برج توپ یا برج دختران

به دلیل سوراخ های موجود برای توپ ها به این نام خوانده شد. در واقع این برج از قلعه محافظت می‌کرد و از آن به عنوان زندان نیز استفاده می شد. این برج استوانه‌ای شکل که در جنوب شرقی قرار داشت در آتش سوخت و به شدت آسیب دید.

برج پرچم

این برج بالای دروازه ورودی (دروازه طلایی) واقع شده است و چون پرچم در اینجا به اهتزار درمی آمد توسط جنیچرها نگهبانی می شد. اتاق های نگهبانی در سمت راست و چپ دروازه وجود دارد. این برج از نظر استحکامات قوی ترین برج از میان هفت برج دیگر است.

آدرس قلعه یدیکوله استانبول

ترکیه، استانبول، فاتیح، میدان یدیکوله، قلعه یدیکوله
Address: Yedikule, Yedikule Meydanı Sk. No:9, 34107 Fatih/İstanbul, Turkey

سخن فاینداتور

با توجه به اینکه این قلعه همچنان در حال بازسازی ست اگر قصد بازدید از آن را دارید لطفا از قبل هماهنگی های لازم را انجام دهید تا دچار مشکلات احتمالی نشوید.
یکی از افسانه های شایع شده درباره یدیکوله نفرین بت پرستان و شنیدن فریادها و کلماتی به زبانی شبیه لاتین است. گفته شده در میان اسیران بت پرستی بوده که به تصور می کردند جاسوس است، در حالی که طاقت شکنجه را نداشته زیر شکنجه ها کلماتی شبیه دعا را به زبانی نامفهوم و با استفاده از کلماتی شبیه لاتین باستان به زبان می آورد و جسد او به سرعت آب می شود. چه کسی می داند که یدیکوله چند سلطان، چند اسیر و چند کشته را به خود دیده است؟! اگر به این قلعه اسرارآمیز و افسانه ای سر زدید خاطرات خود را در صورت تمایل با ما به اشتراک بگذارید.