کدام کشور برای تحصیل بهتر است؟
۱۴۰۴/۰۸/۲۷بهترین کشور برای دریافت ویزای تحصیلی و مقصد ایده‌آل برای تحصیل شما یا فرزند شما، کشوری مناسب برای همه نیست. در واقع این که شما وارد دانشگاهی با معیارهای جهانی شوید، در کشوری پیشرفته و مرفه تحصیل کنید، امکان تبدیل ویزای تحصیلی شما به ویزای کاری و سپس اقامت دائم (در صورت تمایل) وجود داشته باشد و هزینه این پروژه نیز بالا نباشد، اهمیت دارد اما هر کسی در جهان منحصر به فرد خودش، باید ویژگی‌های خود را بسنجد و مسیر مختص به خودش را با معیارهای شخصی سازی شده خود، انتخاب کند. در این مطلب تلاش می‌کنیم، بی طرفانه و صادقانه مانند همیشه، مهمترین گزینه‌های بین المللی را معرفی کنیم تا مشخص شود کدام کشور برای تحصیل بهتر است.
رتبه بندی جهانی 2025 برای مقاصد تحصیلی استاندارد
کشور آمریکا در صدر جدول مقصد تحصیلی رویایی و ایده‌آل در شروع سال 2025 بوده است. طبیعی است که معیار اصلی، وجود دانشگاه‌های معتبر و استاندارد، ضریب رفاه زندگی دانشجویی، رتبه‌های علمی و تعداد مقالات بین المللی از سوی دانشکده‌ها همچنین اساتید معتبر و نامی در جهان بوده است. از طرفی در میان معیارهای اصلی به گزینه‌های هزینه، کیفیت، زبان، بازار کار، ویزا و اهداف بلندمدت نیز برخورد می‌کنیم.
مقاصد مهاجرت تحصیلی برای ایرانیان
دوراهی تحصیل در آلمان یا انگلیس همیشه پیش روی ایرانیان است.
در دهه اخیر بازار تحصیل بین‌المللی به‌سرعت بزرگ شده و مقاصد جدیدی (مانند کره جنوبی و چند کشور اروپایی) سهم قابل‌توجهی به‌دست آورده‌اند. انتخاب «بهترین» کشور به معنای یک پاسخ واحد نیست؛ بلکه باید با معیارهای شخصی و آمار به‌روز مقایسه کنید. در ادامه مهمترین مقصدها را با آمار رسمی و نکات عملی بررسی می‌کنیم.
در چند سال گذشته، ایرانیان دو گزینه انگلیس و آلمان را بیش از سایر موارد ترجیح داده‌اند. آلمان و انگلیس محبوب‌اند، اما در ۲۰۲۴–۲۰۲۵ کشورهای دیگری (مثل ایالات متحده، کانادا، استرالیا، فرانسه و حتی کره جنوبی) روند رشد یا تغییرات سیاستی مهمی داشتند که روی تصمیم شما اثر مستقیم می‌گذارد. بنابراین بررسی گسترده‌تر ضروری است.
| رتبه کشور | تعداد/نمایندگی دانشگاه‌های شاخص (QS 2025 / THE 2024) |
دانشگاه‌های برتر (نمونه) | محبوبیت/تعداد تقریبی ایرانیان / وضعیت ۲۰۲۴–۲۰۲۵ |
|---|---|---|---|
| 1 | بیشترین نمایندگی در QS 2025: 197 دانشگاه | Harvard, MIT, Stanford, UC Berkeley, Caltech | مقصد نخستِ آکادمیک ایرانیان؛ مجموع دانشجویان بین‌المللی در آمریکا در 2023 بیش از 1,126,690 نفر بوده. |
| 2 | نمایندگی قوی در QS 2025: 90 دانشگاه دانشگاه‌های برتر THE و QS در صدر |
Oxford, Cambridge, UCL, Imperial, LSE | مقصد پرطرفدار با شبکه آکادمیک قوی، حدود 73 هزار ایرانی در 2023/24. |
| 3 | نمایندگی قابل توجه در هر دو رده‌بندی (دانشگاه‌های برتر فنی/مهندسی) | Technical University of Munich (TUM), Ludwig-Maximilians-Universität München (LMU), Heidelberg | مقصد محبوب برای رشته‌های فنی‌مهندسی؛ جذابیت به‌خاطر شهریه کم دانشگاه‌های دولتی. |
| 4 | نمایندگی قوی در رده‌بندی‌های جهانی (University of Toronto, McGill, UBC) | University of Toronto, McGill, UBC, University of Alberta | مقصدی با مسیرهای روشن برای اقامت؛ اما از ۲۰۲۴–۲۰۲۵ سیاست‌ها و تخصیص Study Permitها دشوارتر شده و اعطای مجوزها محدودتر شد. |
| 5 | QS/THE (ANU, Melbourne, Sydney) | University of Melbourne, Australian National University (ANU), University of Sydney | مقصد محبوب بین دانشجویان ایرانی (ویژه در منطقه آسیا)؛ وابستگی دانشگاه‌ها به شهریه بین‌المللی بالا است. |
| 6 | تعداد دانشگاه‌های برتر کمتر در رده‌بندی جهانی اما پذیرای دانشجویان ایرانی | Boğaziçi, Middle East Technical University (METU) | ترکیه در 2024 از نزدیک به 30,000 دانشجوی ایرانی میزبانی کرده. |
| 7 | نمایندگی قوی در رده‌بندی‌ها نسبت به وسعت کشور | University of Amsterdam, Delft University of Technology, Leiden University | مقصد محبوب برای برنامه‌های انگلیسی‌زبان در اروپا. |
| 8 | چند دانشگاه در دسته‌بندی‌های برتر جهانی (PSL, Sorbonne) | Sorbonne (Université Paris Cité/PSL) | مقصدی با هزینه‌های نسبی پایین‌تر در دانشگاه دولتی و بورسیه‌های منطقه‌ای. |
| 9 | دانشگاه‌های قوی (Karolinska, Lund) | Karolinska Institutet, Lund University, KTH | مخاطب دانشجویان علاقه‌مند به نظام آموزشی تحقیق‌محور و کیفیت زندگی. |
| 10 | نمایندگی محدود اما دانشگاه‌هایی بسیار قوی (ETH Zurich, EPFL Lausanne) | ETH Zurich, EPFL (Lausanne) | دانشگاه‌هایی بسیار معتبر اما هزینه زندگی و پذیرش بالا. |
هزینه تحصیل و شهریه مقاصد تحصیلی
شهریه‌ها از هزینه صفر یا کم (آلمان در دانشگاه‌های دولتی) تا شهریه بالا (برخی دانشگاه‌های آمریکا و انگلستان برای بین‌المللی‌ها) متفاوت است. معیار شما برای «قابل‌پرداخت» بودن باید شامل بورس‌ها و کمک‌هزینه‌ها هم باشد.
نکته جذاب آلمان برای بسیاری این است که دانشگاه‌های دولتی عموماً شهریه سنگینی دریافت نمی‌کنند؛ بیشتر مؤسسات فقط «هزینه ثبت‌نام/ترمی» می‌گیرند که معمولاً بین حدود €70 تا €430 در ترم متغیر است. البته در برخی ایالت‌ها یا دانشگاه‌های خصوصی شهریه وجود دارد. بنابراین اگر بودجه برایتان مهم است، آلمان معمولاً گزینه مقرون‌به‌صرفه‌تری است.
هزینه تحصیل در انگلیس
درباره انگلیس وضعیت کمی متغیر است. شهریه برای دانشجویان بین‌المللی در انگلیس معمولاً قابل‌توجه است و دانشگاه‌ها می‌توانند هزینه متفاوتی برای دانشجویان «Home» و «International» تعیین کنند. برای مثال، سقف شهریه Home برای سال تحصیلی ۲۰۲۵–۲۰۲۶ در انگلستان در حدود £9,535 اعلام شده اما شهریه بین‌المللی اغلب بسیار بالاتر است و برای رشته‌ها و دانشگاه‌های مختلف تفاوت زیادی دارد. بنابراین پیش از اپلای، حتماً بررسی دقیق شهریه دوره مورد نظر را انجام دهید. تحصیل در انگلیس آرزوی هزاران نوجوان در سراسر جهان است.
زندگی در لندن یا نیویورک گران‌تر از شهرهای متوسط است؛ همین‌طور در آلمان مونیخ معمولاً از شهرهای کوچک‌تر گران‌تر است. بودجه واقعی را براساس شهر برآورد کنید.
بازار کار و فرصت‌های پس از تحصیل
امکان کار پس از فارغ‌التحصیلی (مثلاً OPT در آمریکا، Graduate Route سابق در انگلیس یا اجازه جستجوی کار در آلمان) یک فاکتور بزرگ در تصمیم‌گیری است. آمار نشان می‌دهد کشورها در ۲۰۲۴–۲۰۲۵ سیاست‌های خود را تغییر داده یا آن را تعدیل کرده‌اند. یکی از مهمترین عواملی که در انتخاب کشور مقصد تحصیلی برای ایرانیان نقش دارد، فرصت‌های بازار کار و امکان ماندن پس از تحصیل است.
بازار کار آمریکا
آمریکا بزرگ‌ترین اقتصاد جهان است و تقریباً در همه رشته‌ها از فناوری تا علوم انسانی فرصت‌های شغلی گسترده دارد. دانشجویان با ویزای F-1 می‌توانند از OPT (Optional Practical Training) استفاده کنند (۱۲ ماه کار پس از تحصیل؛ برای رشته‌های STEM تا ۳۶ ماه). در این کشور در صورت پیدا کردن کارفرما، امکان تغییر به ویزای کاری H-1B یا حتی مسیر گرین کارت وجود دارد.
بازار کار انگلیس
لندن و شهرهای دانشگاهی مثل منچستر و بیرمنگام مراکز قوی مالی، حقوقی و فناوری هستند. از ۲۰۲۱ دوباره ویزای Graduate Route فعال شده؛ فارغ‌التحصیلان می‌توانند ۲ سال (و برای PhD تا ۳ سال) بمانند.
البته در همه شرایط کارفرما باید اسپانسر باشد (Skilled Worker Visa). به طور کلی انگلیس با بازار کار خوبی که دارد، برای رشته‌های بیزینس و فایننس جذاب است، اما هزینه زندگی بالاست.
بازار کار آلمان
آلمان بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا با نیاز شدید به نیروهای متخصص در مهندسی، IT، پزشکی و علوم پایه محسوب می‌شود. فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های آلمان می‌توانند تا ۱۸ ماه در کشور بمانند و دنبال کار بگردند. در آلمان، پس از یافتن شغل مرتبط، امکان دریافت ویزای کاری و سپس اقامت دائم وجود دارد. شهریه پایین و بازار کار قوی برای مهندسان و محققان، مزیت رقابتی محسوب می‌شود.
جمع بندی
انتخاب «بهترین» کشور بستگی کامل به اولویت‌های شما دارد: بودجه، زبان، رشته، و هدف پس از فارغ‌التحصیلی. آلمان و کانادا برای هزینه/اقامت جذاب‌اند، آمریکا و انگلیس برای اعتبار و تنوع برنامه، استرالیا برای تجربه انگلیسیِ خارج از آمریکای شمالی و مقصدهای آسیایی برای گزینه‌های جدید و رو به رشدِ منطقه‌ای. قبل از اقدام آخرین آمار و سیاست‌های ویزا را از منابع رسمی چک کنید.
دوست فاینداتور، نظر شما با موفقیت ثبت شد.
(پس از تایید، نمایش داده می شود.)