موزه نیما در یوش مازندران

نیما یوشیج شاعر نام آشنای ایرانی است که به دلیل سنت شکنی و پشت کردن به ساختار و محتوای شعر کهن و ابداع سبکی نو، نزد همگان چهره ای شاخص به شمار می آید. با توجه به تاثیر عمیق او بر شعر و ادبیات فارسی دوستداران وی برای بازدید از محل زندگی او به یوش می روند. اگر به بازدید از این روستای زیبا و خانه موزه نیما علاقه‌مند هستید در این قسمت از ایرانگردی فاینداتور با ما همراه باشید.

خلاصه زندگینامه نیما یوشیج

علی اسفندیاری در ۲۱ آبان ۱۲۷۶ متولد شد. در 11 سالگی به تهران مهاجرت کرد و در مدرسه فرانسوی زبان سن لویی با معلم خود نظام وفا که اولین جرقه از علاقه به ادبیات را در او زنده کرد، آشنا شد. او نام هنری نیما یوشیج (نیما به معنا کمان بزرگ و یوشیج با اشاره به زادگاه) را برای معرفی خود انتخاب کرد. در 23 سالگی اولین شعر را با عنوان داستان رنگ پریده در قالب مثنوی سرود. نیما در ۶ اردیبهشت ۱۳۰۵ با عالیه جهانگیر (خواهرزاده میرزا جهانگیر خان صوراسرافیل؛ نویسنده نامی دوران خود) ازدواج کرد که ثمره آن فرزند پسری به نام شراگیم است. نیما در ۱۳ دی ۱۳۳۸ بر اثر ابتلا به ذات الریه (به دلیل سرمای یوش) درگذشت و ابتدا در امامزاده عبدالله تهران به خاک سپرده شد اما طبق وصیت خود پیکرش در سال 1372 به منزل پدری در یوش انتقال داده شد.

تاثیر آثار نیما یوشیج بر جریان شعر فارسی

نیما از شاعران معاصر ایران است که به سبب انقلاب و تحول در اساس ساختار شعر کهن با مجموعه شعر افسانه در سال 1301 (که در واقع مانیفست شعر نوی فارسی به شمار می آید) باعث به وجود آمدن سبکی نو در شعر معاصر فارسی شد و با لقب پدر شعر نوی فارسی شناخته شد. به طور کلی داشتن نگاهی تازه به انسان و جهان، پرهیز در استفاده از مضامین تکراری و در عوض منعکس کردن مفاهیم سیاسی و اجتماعی جامعه و محیط جغرافیایی خود و به نوعی ایجاد تغییر در محتوا، پایبند نبودن به سنت های شعری گذشته، فرار از قالب و چارچوب و عدم رعایت توازن در کوتاه و بلندی مصرع ها یا استفاده نکردن از قافیه جز در مواقع ضروری و بسته به نیاز محتوا از جمله ویژگی های شعر نو است. سهم طبیعت در آثار نیما بسیار پررنگ است و او با استفاده از آن ها با بیانی رمزگونه و نمادین سعی در به تصویر کشیدن سیمای جامعه دوران خود داشت که از مشهورترین آن ها می توان به شعر داروگ اشاره کرد که در آن به بیان اوضاع نامساعد عصر خود می پردازد و به مقایسه کشتگاه خشک خود (نماد کشور خود) و مقایسه آن در جوار کشت همسایه (نماد آبادانی کشور همسایه یعنی شوروی) می پردازد و خبر از کی آمدن و بشارت بهار و باران (نماد سرسبزی و آبادانی) را از قورباغه درختی؛ داروگ (خواندن داروگ در فرهنگ عاميانه و باور محلی مردم شمال نشان از روز باراني است) با مصرع قاصد روزان ابری، داروگ کی می رسد باران (نماد انقلاب و شستن سیاهی و استبداد از سیمای جامعه) می پرسد. در واقع داروگ را می توان نماد کسانی دانست که تلاش کردند تا کشور را از فقر، ظلم و استبداد رهايي و آزادي ببخشند و عمران و آبادانی، پیروزی، اميد و عدالت را به ارمغان بیاورند.

خانه موزه نیما یوشیج در یوش مازندران

اهمیت خانه موزه ها از این حیث است که در آن مخاطب می تواند از نزدیک به لمس زندگی شخص مورد نظر و آشنایی بیشتر با شخصیت، روحیات و خلقیات او بپردازد؛ همچنین می توان آن را از جمله عوامل مهم در معرفی فرهنگ جامعه عصر خود و فرهنگ عامه به مردم در دوران حاضر دانست. خانه موزه نیما یوشیج در سال 1375 با شماره ثبت 1802 توسط سازمان میراث فرهنگی در روستای ییلاقی یوش از توابع بلده در استان مازندران قرار دارد. این خانه موزه که از جاهای دیدنی مازندران به شمار می آید و به دوران قاجار برمی گردد در واقع محل زندگی نیما و آرامگاه او، بهجت خواهر نیما و یکی از دوستان نزدیک او به نام سیروس طاهباز یکی از نویسندگان و مترجمان ایرانی است. اگر به آنجا سر زدید می توانید از آثار به یادگار مانده از نیما که توصیفی از چگونگی زندگی او بود از لوازم شخصی مانند قلم، عینک، کتاب ها، نامه ها و دست نوشته های نیما گرفته تا لباس و کفش و لوازم منزل نیما مانند ظروف و چراغ پیه سوز آن دیدن کنید. همچنین در یکی از اتاق های این مجموعه کتاب هایی با مضامین تاریخی، ادبیات، دین و ... نگهداری می شود. با وجود اینکه خانه موزه نیما یوشیج در سال 1375 با شماره 1802 توسط سازمان میراث فرهنگی به ثبت ملی رسیده است و در سال 1368 توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری شده است اما با وجود مرمت های چند باره به شکل نامناسبی (تبدیل به انبار) از آن در برخی از قسمت های خانه استفاده می شود.

طبق آخرین اخبار معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، آقای علی اصغر مونسان طی نامه ای به معاون میراث فرهنگی خواستار سامان دهی و رسیدگی به وضعیت خانه نیما یوشیج شد. در متن این نامه خواسته شده است که علی رغم رای دیوان عدالت اداری مبنی بر خروج این اثر از فهرست آثار ملی ولی این خانه همچنان از نظر کارشناسی واجد ارزشهای ثبتی می باشد پس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با توجه به اتفاقات اخیر لازم است تا در خصوص حفظ این اثر اقداماتی را انجام دهد.

معماری بنای خانه موزه نیما یوشیج در یوش مازندران

این بنا توسط ناظم الایاله در منطقه لالوی Laloy یوش در سال ۱۲۰۷ هجری قمری با چوب، خشت و گل ساخته شد. به طور کلی خانه با پلان مربع شکل شامل شاه نشین، تالار، اتاق های متعدد 3 دری و 5 دری، پنجره های ارسی با الهام از نقوش تزئینی دوره قاجار و گچ بری و آجرکاری های زیبا، 1 حیاط مرکزی و 3 ورودی می شود.

قیمت بلیط ورودی به خانه موزه نیما یوشیج

4 هزار تومان

ساعت کاری خانه موزه نیما

ساعت کاری: هر روز از ساعت 8:00 تا 17:00

آدرس موزه نیما در شمال

ایران، مازندران، شهرستان نور، بخش بلده، روستای یوش

چه جوری برم یوش مازندران؟

به سمت شهرستان آمل حرکت کنید و در 40 کیلومتری آمل خود را به جاده هراز از پل زنگوله به سیاه بیشه و تونل کندوان برسانید و تابلوی راهنما به سمت یوش را دنبال کنید. اگر این مکان را برای اقامت خود در نظر گرفتید باید بدانید که به دلیل نبود اقامتگاه و هتل فقط می توانید در منازل روستایی اقامت کنید و یا می توانید برای اقامت به شهرستان های اطراف بروید.

نکات ضروری درباره سفر به یوش مازندران

اگر یوش را به عنوان مقصد خود انتخاب کردید می توانید با خرید تور شمال علاوه بر بازدید از خانه موزه نیما و دقیقه ای خلوت گزیدن بر سر مزار این شاعر نامی از آرامگاه کیا داوود یوش در نزدیکی آن که جزو آثار ملی ایران با شماره ثبتی 20685 است و به اعتقاد برخی جزو آتشکده های زرتشتیان به شمار می آمده دیدن کنید.

بهترین فصل سفر به یوش

با توجه به اینکه یوش دارای اقلیم کوهستانی ست و جزو روستاهای ییلاقی خوش آب و هوا با بافتی روستایی در مازندران به شمار می آید و با توجه به مساعد بودن شرایط جوی مناسب ترین زمان تابستان، بهار و اوایل پاییز هستند ولی این بخش زمستان های بسیار سردی دارد. اگر در 3 فصل یاد شده به یوش بروید می توانید شاهد زیبایی طبیعت بکر این روستا شوید و در کنار باغ های سیب نزدیک موزه اطراق کنید.

خانه نیما یوشیج در تهران

خانه نیما یوشیج در خیابان دزاشیب، محله تجریش تهران قرار دارد و پس از فوت ایشان در سال 1380 در فهرست آثار ملی ثبت شد. با گذشت 16 سال این خانه از فهرست آثار ملی خارج شده و اکنون این خانه رهاشده است و به آن رسیدگی نمی شود و در آستانه ی ویرانی قرار دارد. علی اسفندیاری معروف به نیما یوشیج در سال 1276 در خانه ای در روستای یوش متولد شد و با مهاجرت به تهران در سال 1328 نیما زمین این ملک را که جزو اراضی کوچه فردوسی تجریش بود خرید و آن را ساخت و تا پایان عمر خود در آن زندگی کرد. در همان زمان ملک نیما مشکلی داشت و اینکه زمان تقسیم اراضی برای این خانه راه خروجی در نظر گرفته نشده بود و هر سمت از خانه به زمینی دیگر مشرف بود. این مشکل با همکاری همسایگان برطرف شد. این زمین 680 متر مربع و زیربنای این خانه 180 متر مربع بود. خصوصیت ویژه ای که این خانه داشت یکسان بودن اتاق پذیرایی و اتاق کار نیما بود. سقف خانه شیروانی بود و ایوانی با هشت ستون مدور و چهار اتاق تو در تو داشت. در حیاط هم چند درخت وجود داشت.

بعد از فروخته شدن خانه نیما، مالک جدید تصمیم به تخریب و ساخت ملکی خارج از ضوابط داشت و با مراجعه به دیوان عدالت اداری، اعلام کرده بود که هیچ سندی دال بر اینکه این خانه متعلق به نیما یوشیج باشد ندارند و خواستار خروج این خانه از فهرست آثار ملی کشور شده بود. دادگاه هم با وجود دفاعیات سازمان میراث فرهنگی درخواست مالکان را قبول کرد و بدین ترتیب خانه نیما یوشیج از فهرست میراث ملی بیرون آمد. سازمان میراث فرهنگی به گفته‌ی معاونت محترم آن، در این خصوص دفاعیاتی صورت داده است و درخواست تجدید نظر در رای دادگاه را داشته است ولی درخواست رد شده است و دیوان عدالت اداری به شرعیات اکتفا کرده و بندهای قانونی سازمان میراث فرهنگی را دلیل موجهی ندانسته است.
ولی طبق قوانین سازمان میراث فرهنگی خروج یک خانه از ثبت دلیلی بر اجازه تخریب آن نیست و مالک اجازه تخریب ندارد. چه بسا به دلیل اینکه شخصیت مهمی در گذشته در آن زندگی می کرده است ارزش بنا چندین برابر است و مالکان اجازه تخریب آن را ندارند. ولی با وجود این قانون باز هم مالکان جدید قصد تخریب آن را داشتند و هیچ قانونی حامی این خانه تاریخی نبود. اخیرا یکی از همسایگان خانه نیما به روزنامه شهروند اعلام داشته است: "از زمانی که خانه خالی شده راه برای بی خانمانان و معتادها باز شده تا با گذشتن از این دیوار کوتاه و تخریب شیشه ها و دربهای خانه همه چیز را خراب کنند." یگان حفاظت میراث فرهنگی چند بار برای بازدید از خانه نیما آمده است اما به دلیل اینکه کسی در آن حضور ندارد تا در را باز کند آنها اجازه ورود به ملک را نداشته اند.

چندی پیش جمعی از اهل قلم و شاعران، بیانیه ای امضا کردند و طی آن خواستار حفظ خانه نیما یوشیج شدند همچنین برخی از آنان تصمیم گرفتند تا با هزینه شخصی خود خانه نیما را خریداری کنند و اینگونه جلوی تخریب آن را بگیرند. آنان با تشکیل گروهی به نام "خانه ام ابری است" هدف خود را پیگیری می کردند.

سخن فاینداتور

آیا شما به یوش سفر کردید؟ به نظر شما اهمیت خانه موزه ها در شناساندن فرهنگ عصر خود به مردم سال های بعد چه اندازه نقش دارند؟ منتظر شنیدن نظرات و پیشنهادات شما هستیم.